Το συνέδριο με θέμα: ΤΑ ΑΓΡΑΦΑ ΣΤΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, που οργάνωσε η Πανευρυτανική Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ευρυτανικών Σπουδών και Ερευνών, στις 8, 9 και 10 Αυγούστου στο δήμο Αγράφων αποτέλεσε αναμφισβήτητα σημαντικό γεγονός για την περιοχή των Αγράφων.

Στο ιστορικό αυτό τριήμερο συνέδριο πήραν μέρος περί τους πενήντα συνέδρους και ανέπτυξαν θέματα, που σχετίζονταν με την Αρχαία Ιστορία της περιοχής μας, τη Βυζαντινή εποχή, την Τουρκοκρατία, την Προεπαναστατική και Επαναστατική Περίοδο και τη Νεότερη Ιστορία.

Θέλω όμως να σταθώ για λίγο στη σημασία του συνεδρίου για το χωριό μας. Εκτιμώ πως για το Τροβάτο η 8η Αυγούστου 2008 ήταν μια σημαντική μέρα, γιατί για πρώτη φορά διοργανώθηκε στο χωριό μας συνέδριο με θέμα το ιστορικό του παρελθόν. Με τον τρόπο αυτό δόθηκε η ευκαιρία να γίνει γνωστή, σε ευρύτερο κύκλο επιστημόνων, η προσφορά του χωριού μας σε δύσκολους καιρούς για την πατρίδα μας.

Παρακολούθησα, ως σύνεδρος, από κοντά και τις τρεις μέρες του συνεδρίου, στο Τροβάτο, στ’ Άγραφα και στα Βραγγιανά και ομολογώ ότι η διοργάνωση και στα τρία χωριά ήταν πολύ καλή και το συνέδριο πέτυχε απόλυτα τον επιδιωκόμενο σκοπό του. Θεωρώ, βέβαια, απαραίτητο να αναφερθώ για λίγο στο χωριό μας και να μεταφέρω τις απόψεις της πλειονότητας των συνέδρων.

Πρώτα-πρώτα όσοι επισκέφτηκαν για πρώτη φορά το χωριό μας έμειναν έκπληκτοι από τις ομορφιές του. Αλλά και  ο τρόπος οργάνωσης  της διεξαγωγής του συνεδρίου, κατά κοινή ομολογία, ήταν από κάθε πλευρά άψογος. Η φωτισμένη πλατεία των Αγίων Θεοδώρων και η φροντισμένη διευθέτηση του χώρου δημιούργησαν ένα υποβλητικό περιβάλλον και μια γοητευτική ατμόσφαιρα.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Τροβάτου, εργάστηκε φιλότιμα και με τη μέριμνά του για καθίσματα, φωτισμό, ηχητικά και βιντεοπροβολή δημιούργησε τις προϋποθέσεις επιτυχίας. Αλλά και η αθρόα συμμετοχή των Τροβατιανών  εξέπληξε όλους τους συνέδρους. Η ζεστή τους παρουσία και η διάθεσή τους ν’ ακούσουν και να μάθουν έκανε σ’ όλους μας εντύπωση. Επίσης, προξένησε μεγάλη εντύπωση στους συνέδρους όχι μόνο η φιλόξενη παράθεση δείπνου, αλλά και η «από καρδιάς» περιποίηση και εξυπηρέτησή τους.

 Όλοι οι σύνεδροι είχαν να πουν και από ένα καλό λόγο για το χωριό μας.

Όλα, λοιπόν, τη μέρα του συνεδρίου στο Τροβάτο λειτούργησαν, κατά κοινή παραδοχή, άψογα. Αξίζουν, επομένως, πολλά συγχαρητήρια στο συμβούλιο του Πολιτιστικού Συλλόγου μας για την προσπάθεια που κατέβαλε, ώστε να έχουμε αυτό το θαυμάσιο αποτέλεσμα.     Για μας τους Τροβατιανούς το συνέδριο είχε και μια επιπρόσθετη σημασία.

Απ’ ό,τι γνωρίζω, όταν γινόταν ιστορικά Συνέδρια στην Ευρυτανία, ελάχιστες φορές και όλως παρεμπιπτόντως γινόταν λόγος για το Τροβάτο. Και ενώ γίνονταν ιστορικές αναφορές σε όλα τα χωριά των Αγράφων, η Ιστορία δεν «έφτανε μέχρι το Τροβάτο!». Και αυτή η παράλειψη δεν έπρεπε να διαιωνίζεται, γιατί το χωριό μας έχει παίξει σπουδαίο ρόλο όχι μόνο στη διαδρομή της ιστορίας των Αγράφων αλλά και της χώρας μας γενικότερα.

Αν ήθελα να επισημάνω κάποια αρνητική πλευρά από τη διεξαγωγή του συνεδρίου στο Τροβάτο, αυτή θα ήταν το ότι οι σύνεδροι δεν επισκέφτηκαν το ιστορικό μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, το ζωντανό αυτό μνημείο της ιστορίας μας. Η παράλειψη, βέβαια, αυτή δεν οφείλεται στους Τροβατιανούς, αλλά σ’ αυτούς που κατάρτισαν το πρόγραμμα του συνεδρίου. Το τονίζω αυτό, γιατί οι περισσότεροι σύνεδροι δε γνώριζαν την ιστορία του μοναστηριού και το σημαντικό ρόλο που έπαιξε σε καιρούς εξαιρετικά δύσκολους για τη χώρα μας και, όταν άκουσαν για την πολύτιμη προσφορά του, εξέφρασαν τη λύπη τους, γιατί δεν προβλέφτηκε  η επίσκεψη σ’ αυτό το τόσο σημαντικό ιστορικό μοναστήρι.

Κλείνοντας τη σύντομη αναφορά μου στο Συνέδριο, θέλω ακόμη μια φορά να συγχαρώ τον Πολιτιστικό και Εξωραϊστικό Σύλλογο Τροβάτου «Ο ΝΟΣΤΑΛΓΟΣ», χωρίς τη συμβολή του οποίου δε θα πραγματοποιούνταν –και μάλιστα με τόση επιτυχία- το ιστορικό αυτό συνέδριο στο Τροβάτο.

Σεβασμιώτατε, σεβαστοί πατέρες, κύριοι διοργανωτές, εκλεκτοί επίσημοι. Αγαπητοί συχωριανοί, φίλοι και επισκέπτες.   Ως πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Τροβάτου σας καλωσορίζω σε τούτο το πνευματικό συμπόσιο. Η έναρξη σήμερα από το χωριό μας, του τριήμερου επιστημονικού συνεδρίου, αποτελεί συνέχεια της επιτυχούς προσπάθειας της Πανευρυτανικής Ένωσης να αναδείξει την τοπική ιστορία, αυτή την φορά των Αγράφων.      Σας καλώ να συνταξιδέψουμε  και να παρακολουθήσουμε να φωτίζονται προς τα πίσω, πολλά και άγνωστα σημεία της ζωής του τόπου μας και όσων έζησαν πριν από μας . Ένα φως που θα μείνει μια σημαντική παρακαταθήκη  για τους νέους που ξανάρχισαν να επιστρέφουν και να δίνουν ζωή στα χωριά μας, μα και για τις επόμενες γενιές.

Ας αποτελέσει αυτό το ιστορικό ντοκουμέντο, καθώς είναι η πρώτη φορά που γίνεται καταγραφή της Ιστορίας των Αγράφων, το ξεκίνημα για παρόμοιες διοργανώσεις  .

Ας μην αφήσουμε τίποτα στην τύχη του.

Ας ενώσουμε τους κρίκους της Ιστορίας και να τους διατηρήσουμε ενωμένους .

Ας θυμηθούμε οι παλιότεροι κι ας μεταφέρουμε και εμποτίσουμε με αυτές τις μνήμες τους νεότερους.

Ας υπερασπιστούμε αυτόν τον τόπο που αγαπάμε.

Ας είμαστε ενεργοί και συμμετέχοντες είτε σε ατομικές, είτε σε συλλογικές πρωτοβουλίες και προσπάθειες για την ανάδειξη και πρόοδο των χωριών μας, της γενέθλιας γης μας

Τελειώνοντας εύχομαι να ολοκληρωθεί με επιτυχία το τριήμερο συνέδριο και ευχαριστώ όλους όσους κοπίασαν για αυτό,  αλλά και όσους ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση μας.

«…αλλά ημείς, αν εβγούμεν αποδώ ολίγον παρέκει, καλύτερα ευρίσκομεν, διατί εδώ εις την Γούβαν των Αγράφων δεν γίνεται μήτε απίδι μήτε σταφύλι, σύκα δε και πεπόνι και άλλα μυθική μακαρία(καθώς λέγεται) ,καθώς έχουσιν οι άνθρωποι το πιπέρι και τα άλλα τα αρώματα, έτσι έχουσιν οι Αγρφιώται τα πωρικά…»

Αχρονολόγητη, επιστολή του Ευγένιου Γιαννούλη του Αιτωλού , που έχει σταλεί από τα Βρανιανά προς τους Ιωάννη, Κλήμη και Ευστάθιο, στα Τρίκαλα.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α΄ ΤΟΜΟΥ

• Πρόλογος του Νομάρχη Ευρυτανίας, κ. Κώστα Κοντογεώργου
• Πρόλογος του Δημάρχου Αγράφων, κ. Χρήστου Μπούρα
• Εισαγωγή του Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου,    κ. Κώστα Αντ. Παπαδόπουλου
• Πρόγραμμα Συνεδρίου

• ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΕΙΣ-ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ

• Προσφώνηση του Δημάρχου Αγράφων, κ. Χρήστου Μπούρα
• Προσφώνηση του Προέδρου της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου,    κ. Κώστα Αντ. Παπαδόπουλου
• Προσφώνηση του Προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου και καθηγητή, κ. Κλεομένη Κουτσούκη
• Καλωσόρισμα του Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Τροβάτου,        κ. Παναγιώτη Κουτσολάμπρου
• Χαιρετισμός του  Νομάρχη Ευρυτανίας, κ. Κώστα Κοντογεώργου
• Χαιρετισμός του τ. Υφυπουργού και Βουλευτή, κ. Νικολάου Σαλαγιάννη
• Έναρξη του Συνεδρίου από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Καρπενησίου, κ. κ .Νικόλαο

Α΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• «Το Τροβάτο Αγράφων στη διαχρονική του πορεία»

         Λάμπρος Γεωργίου, τ. Πάρεδρος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

• «Αντώνιος ο εκ Τροβάτου και η Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου. Η πνευματική του προσφορά κατά τα έτη 1600-1662»                                                                              Παναγιώτης  Σαλαγιάννης ,Φιλόλογος, Συγγραφέας

• «Ο Ιερός Ναός Αγίου Δημητρίου Τροβάτου»

Γιάννης Καρατζόγλου ,Αρχιτέκτονας ,Επίκουρος Καθηγητής Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών

• «Από χωρίον Τριβάτου…εις την μεγαλόπολιν Θεσσαλονίκην».Απόδημοι

Αγραφιώτες στις επιστολές του Αναστασίου Γορδίου.

      Κωνσταντίνος Σπ. Τσιώλης, Οδοντίατρος

• «Η Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων και η γενική δράση της (Εκκλησιαστική, Εκπαιδευτική ,Κοινωνική και Εθνική, κατά την έσχατη Τουρκοκρατία μέσα 18^ου-αρχές 19^ου αιώνα)»

                  Ειρήνη Πιπερίγκου-Κυριαζή, Ιστορικός, Αρχαιολόγος

• «Η Επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων κατά την Τουρκοκρατία»

                  Καλλίτσα Γιαννοπούλου-Τσιάκα, Επίτ. Δ/ντρια Εκδόσεων                

                  Πανεπιστημίου Αθηνών, Φιλόλογος, Ιστορικός, Ποιήτρια

• «Το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο Καρπενησίου-Τροβάτου του 1944»

                  Βασιλική Λάππα-Κελέση, Δασκάλα, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής

                  Εκπαίδευσης Α/θμιας Εκπαίδευσης Ν.Ευρυτανίας

•  Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• Προσφώνηση του Προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου και καθηγητή, κ. Κλεομένη Κουτσούκη
• Χαιρετισμός του τ. Βουλευτή Ευρυτανίας και Υφυπουργού , κ.Κώστα Τσιγαρίδα
• Καλωσόρισμα του Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγράφων,

       κ. Λάμπρου Γατή

• Ο προεδρεύων , κ. Παναγιώτης Σαλαγιάννης
• Εισήγηση του Δημάρχου Αγράφων , κ. Χρήστου Μπούρα, με θέμα:

«Η ταυτότητα του Δήμου Αγράφων»

• «Από την Αγραία στα Άγραφα»(Παρατηρήσεις για την ιστορική διαδρομή και την εξήγηση του ονόματος «Άγραφα»)

                 Γεώργιος Καραγεώργος , Φιλόλογος , Δρ.Πανεπιστημίου                 

                 Φρανκφούρτης

• «Ονοματολογία χωριών Ευρυτανικών Αγράφων 1454/55 μ.Χ»

           (Απόσπασμα)-Ανάργυρος- Γιάννης Μαυρομύτης, Ιστορικός

            ερευνητής, Συγγραφέας

• «Η σημασία της Συνθήκης του Ταμασίου για την περιοχή των Αγράφων»

           Χαράλαμπος Κούτσικος, Δικηγόρος

• «Οι οικισμοί των Αγράφων και οι αφιερωτές τους στην πρόθεση 37 της Μονής του Δομοκού (1530-1688)»

                 Κώστας Σπανός. Ιστορικός ερευνητής ,Συγγραφέας

• «Αγραφιώτες δωρητές στον Πανάγιο Τάφο σύμφωνα με τους Ιεροσολυμικούς Κώδικες 496 και 509»

          Αθανάσιος Δ. Σταμάτης ,Φιλόλογος ,Συγγραφέας

• «Το πέρασμα του Πατροκοσμά από την περιοχή των Αγράφων»

                Μαρία Αλεξ. Μαμασούλα, Φιλόλογος, Θεολόγος, Παιδαγωγός,

                Δρ.Παιδαγωγικής ,Συγγραφέας

• «Το εργαστήριο των Καρπενησιωτών ζωγράφων στις Καρυές του Αγίου

               Όρους. Οι τοιχογραφίες του νάρθηκα του Κυριάκου της Σκήτης Καυσο-

               Καλυβίων (1820)»

               Μοναχός Πατάπιος Καυσοκαλυβίτης ,Βιβλιοθηκάριος Σκήτης Καυσο-

                Καλυβίων ,Αγιογράφος ,Μ.Th.

• «Κλέφτες και Αρματολοί»

         Κωνσταντίνος Χαραμής ,Δ/ντης Δημοτικού Σχολείου

• «Απελευθερωτικά πριν το 1821 κινήματα στα Άγραφα και τη λοιπή

         Ευρυτανία κατά την Τουρκοκρατία»

         Αθανάσιος Παρούτσας ,Δρ. Νομικής, Δικηγόρος

• «Η Νοτιοπίνδος ή Άγραφα στη διαδρομή του θρύλου και της ιστορίας και ο Μοναστηρακίωτης Καπετάν Τσάκας»

         Αγαθοκλής Μπακογιάννης, Δικηγόρος

• «Θανάσης Τσάκας. Το μεγαλείο ενός αφανή ήρωα στη σκιά των

        Αγράφων»

              Γεώργιος Τάσιος , Φωτογράφος, Ιστορικός ερευνητής

• «Διαμελισμός των Αγράφων:Το τίμημα των άτακτων και ανυπότακτων

Αγραφιωτών»

Λάμπρος Τσιβόλας ,Δικηγόρος, Ιστορικός ερευνητής

• Παρέμβαση της κ. Κούλας Παναγίτσα ,σχετική με το θέμα:»Το πέρασμα του Πατροκοσμά από τα Άγραφα» (εισήγηση κ. Μαμασούλα)

«Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στη Μίκρα  Αγράφων»

•  Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• Εισαγωγή του  Δημοτικού Συμβούλου Αγράφων και μέλους του Δ.Σ της

Πανευρυτανικής Ένωσης , κ. Θεόδωρου Μπαμπαλή

• Χαιρετισμός του τ. Νομάρχη και τ. Βουλευτή Ευρυτανίας ,κ. Δημοσθένη

Τσιαμάκη

• «Ο Κατσαντώνης ως λαϊκός Επαναστάτης και χαρισματικός ηγέτης»

Κλεομένης Κουτσούκης ,Ομότιμος Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης,

Πρόεδρος ΕΥ.Κ.Ε.Σ.Ε

• «Ο Κατσαντώνης»

Καλλιόπη (Κέλλυ) Μπουρδάρα ,Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών,

Ειδικός Σύμβουλος ΥΠ. ΕΞ

• «Το Καπετανάτο (ο νταϊφάς) του Κατσαντώνη»

Νίκος Κατσαρός , τ. Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Πρόεδρος

ΕΛ. ΓΑ

• «Ο Κατσαντώνης στα χωριά του Θέρμου (Απόκουρου)»

Κώστας Δήμου Μαραγιάννης , τ. Συμβολαιογράφος ,Ιστορικός

• «Ο Κατσαντώνης στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία: Ο Βίος του Κατσαντώνη ,του Επαμεινώνδα Φραγγίστα»

Ηλιάνα Κ. Μήτσιου , Εκπαιδευτικός, Υποψήφια διδάκτωρ Παντείου

Πανεπιστημίου

• «Το πρώτο ιστορικό μυθιστόρημα για τον Κατσαντώνη από τον Κωνσταντίνο Ράμφο»

Μαρία Τσούμαρη, Φιλόλογο ,Μάστερ κλασικής φιλολογίας

• «Κατσαντώνης. Ένας ήρωας στο Θέατρο Σκιών»

Άθως Δανέλλης, Καραγκιοζοπαίχτης. Ερευνητής Θεάτρου Σκιών

• «Ο Κατσαντώνης στα Δημοτικά μας τραγούδια»

Ιωάννης Ζούμπας, Εκπαιδευτικός,Οικονομολόγος ,Νομικός, Συγγραφέας

• «Ο μαρτυρικός θάνατος του Κατσαντώνη και οι συνέπειες του»

Κώστας Μπουμπουρής ,Αστυνομικός Δ/ντης ε.α ,Πολιτευτής Ν.Ευρυτανίας ,Συγγραφέας

• ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Β΄ ΤΟΜΟΥ

•  Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• «Άγραφα :»Η κοιτίδα του κτηνοτροφικού νομαδισμού. Α. Κτηνοτροφικός                 

               νομαδισμός και Σαρακατσαναίοι. Β. Κτηνοτροφικός νομαδισμός και   

                Κλέφτες»

                Βασίλης  Μόλαρης, Λαϊκός ερευνητής ,Δάσκαλος Πολεμικών Τεχνών

• «Οι Σαρακατσαναίοι Έλληνες της Χερσονήσου του Αίμου και η σύνδεσή

         τους με τα΄ ’Αγραφα»

         Γεώργιος Γεωργού, Πολιτικός Μηχανικός

• «Ο αυθεντικός μουσικός πλούτος των Σαρακατσάνων από τη Βουλγαρία,

        διατηρημένος στους αιώνες»

        Γκάνκα  Γκεωργίεβα- Τσιλιγγίροβα, Σκηνοθέτης Χορογράφος 

        (Βουλγαρία)

• «Η ΄΄στράτα΄΄ των ημινομάδων Σαρακατσαναίων Αγραφιωτών :Kωπαϊδα

              Βοιωτίας- Νιάλα Αγράφων Ευρυτανίας»

                Παναγιώτης Ντάσιος ,Συγγραφέας ,Φωτογράφος ,Υπ. Διδάκτωρ  

          Παντείου Πανεπιστημίου

• «Δημοτικά τραγούδια των Αγράφων επί τη βάσει συλλογής Θωμά  

   Τσέτσου»  

    Μαρία Παναγιωτοπούλου- Μποτονάκη, Δρ. Φιλολογίας,

    Προϊσταμένη Γ. Α. Κ Νομού Ευρυτανίας

• Παρέμβαση, κ. Βασιλικής Χαλκιά , με θέμα:

         «Ο τάφος του Βεληγκέκα»

•  Δ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• «Η πληθυσμιακή εξέλιξη των χωριών του Δήμου Αγράφων»

               Χρήστος Λ. Γιαννακόπουλος ,Μαθηματικός ,Δ/ντής του περιοδικού    

               «ΧΩΡΙΑΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ»

• «Η αρχοντική οικία του Δημάρχου των Αγράφων»

         Γεώργιος Γιαννίτσαρης ,Δρ. Αρχιτέκτων ,Λέκτορας Σχολής Αρχιτεκτό-

         Νων Ε.Μ.Π

• «Νεκροί και μνήμες:Αγραφιώτες ήρωες στο έπος του ΄40»

   Κώστας Α. Παπαδόπουλος ,Δάσκαλος, Συγγραφέας, Πρόεδρος της

          Πανευρυτανικής Ένωσης

• «Νιάλα- το πέρασμα από τον εμφύλιο στο σήμερα. Ανθρωπολογική προ-

                σέγγιση» 

                Γιούλη Μάλαινου,Δρ. Κοινωνικής Ανθρωπολογίας Πανεπιστημίου   

                HULL

• «Η ιθαγένεια της ελευθερίας»

          Ηλίας Γ. Προβόπουλος, Δημοσιογράφος

• Παρέμβαση του ταμία της Πανευρυτανικής Ένωσης κ. Βασιλείου Σιορόκου με θέμα:»Αγόρω η Αγραφιώτισσα»
• Παρέμβαση του τ. Προέδρου της Κοινότητας Αγράφων κ. Κώστα Ανδρώνη, με θέμα :»Η καταστροφή των Αγράφων από τους Ιταλούς (1943)»
• Παρέμβαση του Πρωτοπρεσβύτερου π. Ιωάννη Διώτη , με θέμα:»Η ονομασία Άγραφα»

•  Ε΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• Προσφώνηση του Προέδρου της Πανευρυτανικής Ένωσης, κ. Κώστα Αντ. Παπαδόπουλου
• Καλοσώρισμα του Προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Βραγγιανιτών

«Αναστασιος Γόρδιος», κ. Κωνσταντίνου Σπ. Τσιώλη

• «Η Έλληνομάθεια Ευγενίου του Αιτωλού»

          Παναγιώτης Κ Βλάχος, Φιλόλογος ,Επίτιμος Γενικός Επιθεωρητής 

          Μ. Ε., Πρόεδρος του Συνδέσμου «ΕΥΓΕΝΙΟΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ»

• «Παιδεία εν γένει και Σχολές των Αγράφων ως ζωτικός παράγων διατηρήσεως της ταυτότητας και απελευθερώσεως του Έθνους από τον τουρκικό ζυγό»

Ανδρέας Καμπιζιώνης ,Καθηγητής του Πανεπιστημίου Francis Marion,

Η.Π.Α

• Η Σχολή Γούβας Βραγγιανών ή Ελληνομουσείον Αγράφων»

Νικόλαος Γ. Αλεξάκης ,Διδάσκαλος ,Ιστορικός ερευνητής

• «Σχολεία και Δάσκαλοι του Αγίου Ευγενίου Γιαννούλη του Αιτωλού, του

Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και του αυτάδελφού του Χρύσανθου του Αιτωλού»

Δήμητρα Μαραγιάννη- Ντόβα, Ιατρός, Ερευνήτρια ιστορικών συγγραφέων

• «Τα Άγραφα , οι Άγιοι-Λόγιοι και το έργο τους κατά τους 16^ο και 17^ο

αιώνα και η ΄΄σιωπή΄΄ της σύγχρονης ελληνικής πανεπιστημιακής σκέψης γι΄  αυτό το έργο και αυτήν την περίοδο. Η περίπτωση του Άγιου-Λόγιου Ευγένιου Γιαννούλη (1594-1682) στ΄ Άγραφα»

Ιωάννης Καρύδας, Δρ. Κοινωνικής Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου

• «Η Ιατρική στις Σχολές των Αγράφων»

Ηλίας Λιάσκος , Φιλόλογος, Ιστορικός ερευνητής

• «Αγραφιώτες ,αποκτήσαντες ελληνική ιθαγένεια στη Λαμία 1850-1859»

Δημήτριος Νάτσιος ,Φιλόλογος ,τ. Προϊστάμενος Γ. Α. Κ Νομού Φθιώτιδας

• Παρεμβατικός χαιρετισμός του Λογοτέχνη και Συγγραφέα κ. Μιχάλη

Σταφυλά , με θέμα :»Η δημοτική στις μεταφράσεις του Γορδίου»

• Παρέμβαση κ. Βασίλειου Μόλαρη

•  ΣΤ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ

• «Ιερά Μονή Στάνας»

                Ανάργυρος- Γιάννης Μαυρομύτης, Ιστορικός ερευνητής. Συγγραφέας

• «Παναγία της Στάνας, ένα μοναστήρι στην κεντρική περιοχή των

Αγράφων»

Ιωάννα Χαρ. Κούτσικου, Φοιτήτρια Νομικής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

• «Συμβολαιογραφικές Πράξεις Συμβολαιογράφων Λαμίας αναφερόμενες σε κατοίκους των Αγράφων και της ευρύτερης περιοχής»

   Σοφία Βακιρτζηδέλη ,Ταξινόμος Γ. Α. Κ ,Ιστορικό Αρχείο Λαμίας

• «Ιερομόναχος Διονύσιος ,ο ιστοριογράφος, ο εκ Φουρνά, ο Καρεώτης»

         Ιερομόναχος π. Αναστάσιος ,Γέρων του Ιερού Κουτλουμουσιανού Κελλίου Τιμίου Προδρόμου «Διονυσίου του εκ Φουρνά»

• «Η εκκλησιαστική ζωγραφική των Ευρυτανικών Αγράφων»

Σταυρούλα Σδρόλια ,Αρχαιολόγος

• Καταληκτήρια Συνεδρίαση
• Δελτία Τύπου
• Ανακοινώσεις Πανευρυτανικής Ένωσης
• Κατάλογος Εισηγητών
• Ευρετήριο Ονομάτων
• Ευρετήριο Τοπωνυμίων

• Στο τέλος του Τόμου υπάρχει δεκαεξασέλιδο με έγχρωμες φωτογραφίες από τη διεξαγωγή του Συνεδρίου

η οικονομική και πνευματική του ανάπτυξη,

–οι προσωπικότητες του κατά την τουρκοκρατία,

Αγαπητέ Νοσταλγέ,

Διάβασα στις σελίδες σου (μέσα από το Ίντερνετ) για την κυκλοφορία του βιβλίου «Το Τροβάτο Αγράφων», του Τροβατιανού φιλολόγου Παναγιώτη Β. Σαλαγιάννη, έσπευσα και το προμηθεύτηκα και μάλιστα, το διάβασα μονορούφι.
Είμαι ιστορικός αλλά και ορειβάτης…
…Τον Ιούλιο, πριν δύο χρόνια, πέρασα με δυο φίλους μου από τα Βραγγιανά, το Τρίδεντρο και το Τροβάτο και μετά επιστρέψαμε μέσω Πετρίλου στην Καρδίτσα.
Πράγματι, το Τροβάτο μας άρεσε πολύ. Όμως δεν ξέραμε τίποτε για την Ιστορία του Τροβάτου και την ταυτότητα του.
Το μόνο στοιχείο που μαρτυρούσε κάποια περίοδο της Ιστορίας του ήταν μια εντοιχισμένη πλάκα στον Άγιο Δημήτριο που αναφερόταν στο Παιδαγωγικό Φροντιστήριο.    Τίποτε άλλο.
Αλλά και στον Απάνω Μαχαλά, που ρωτήσαμε να πληροφορηθούμε κάτι για το χωριό, κανείς δε μας είπε για όσα εξαιρετικά διάβασα για το χωριό σας στο υπέροχο βιβλίο το «Τροβάτο Αγράφων».
Κανείς δε μας μίλησε για το Γεφύρι της Αγάπης (Πιασμένη Γη), τον Τίμιο Σταυρό και την Αγία Απάντα. Αλλά και κανείς για την ιστορία και τις υπέροχες τοιχογραφίες του Μοναστηριού της Παναγίας και για τα τόσα άλλα πολύτιμα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία του τόπου σας.
Γι’ αυτό το λόγο θέλω μέσα από τις σελίδες σου να συγχαρώ το συγγραφέα του βιβλίου για την βαθύτατη επιστημονική του κατάρτιση, το γλαφυρό του λόγο και το πάθος για το χωριό του, αλλά και τον Πολιτιστικό και Εξωραϊστικό Σύλλογο Τροβάτου, που ανέλαβε, όπως διάβασα, την έκδοση και διακίνηση του βιβλίου.
Και τίποτε άλλο να μην έχει κάνει για το Τροβάτο ο Πολιτιστικός Σύλλογος και μόνο για το ενδιαφέρον του για την ιστορία του χωριού και την προώθηση του σπουδαίου αυτού επιστημονικού βιβλίου είναι άξιος θερμών συγχαρητηρίων.

Το βιβλίο αυτό είναι η «ψυχή», η ιστορία και η πολιτιστική ταυτότητα του Τροβάτου και παράλληλα αποτελεί και ένα «ψυχογράφημα» των Τροβατιανών.

Τελειώνοντας, αγαπητέ ”Νοσταλγέ”, δε σου κρύβω ότι διαβάζοντας το βιβλίο επιθύμησα να ξαναπάω στο Τροβάτο, για να δω αυτά που δεν είδα και που περιγράφονται τόσο συναρπαστικά από το συγγραφέα, δηλαδή να δω το Γεφύρι της Αγάπης και να νιώσω «την ενεργειακή επίδραση του χώρου».

Να ασπαστώ επίσης τον Τίμιο Σταυρό, ν’ ανεβώ στον Απάνω Μαχαλά και ν’ αγναντέψω από εκεί που αγνάντευε ο Καραϊσκάκης, να επισκεφτώ την Αγία Απάντα και να πεταχτώ μέχρι το μοναστήρι της Παναγίας, να θαυμάσω τις υπέροχες τοιχογραφίες του και να καθίσω για λίγο στην περιοχή του μοναστηριού, στην οποία, όπως γράφει ο Παναγιώτης Σαλαγιάννης στο βιβλίο του,